Το βαμβάκι στην κλωστοϋφαντουργία

Άνθος βαμβακιού

Χρήσεις
Το βαμβάκι  είναι υφαντική ίνα φυτικής προέλευσης, και  η  ύλη  στην υφαντική που χρησιμοποιείται περισσότερο απ' όλες τις άλλες. Είναι πολύ δημοφιλές για  εσώρουχα πετσέτες και μπλούζες, γιατί είναι απαλό, ανθεκτικό, καλό μονωτικό και φιλικό για το δέρμα.  
Ένα ακόμη από τα πλεονεκτήματα του βαμβακιού είναι ότι  δύσκολα πιάνει φωτιά.
 Εμπόριο  
Οι μεγαλύτερες χώρες παραγωγής είναι οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η Κίνα, η Ινδία, η Αίγυπτος, το Πακιστάν, το Μεξικό, κ.α.,αλλά και η χώρα μας.
 Η Ελλάδα καταλαμβάνει παγκόσμια την 8η έως  10η θέση (ανάλογα με το ετήσιο ύψος παραγωγής των άλλων βαμβακοπαραγωγικών  χωρών),σε παραγωγή ακατέργαστου βαμβακιού και βρίσκεται στις πρώτες θέσεις  από πλευράς ποιότητας. 
 Ωστόσο, η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής  βαμβακοκαλλιέργειας οφείλεται κυρίως στην κοινοτική στήριξη του εισοδήματος των παραγωγών από  την  Ε.Ε. 

Το βαμβάκι, παρά τον κλονισμό που δέχτηκε με την αλλαγή της Αγροτικής παραγωγής(ΚΑΠ) από το  2006 και τον ανταγωνισμό τα  τελευταία χρόνια, παραμένει  κύριο αγροβιομηχανικό προϊόν, εξασφαλίζοντας βασική απασχόληση σε πολλές αγροτικές και αστικές οικογένειες και αποτελεί σημαντική συναλλαγματοφόρο πηγή για την Εθνική Οικονομία.
Η  καλλιέργεια βάμβακος  τα τελευταία χρόνια καταλαμβάνει το 45-50% του συνόλου των αρδευόμενων εκτάσεων,  γεγονός που αποδεικνύει την ανταγωνιστικότητα της  έναντι άλλων αρδευόμενων καλλιεργειών. 
Η ελληνική βαμβακουργία  δίνει εργασία σε πολλές ακόμη οικογένειες που ασχολούνται με την εμπορία και μεταποίηση του προϊόντος (εκκόκκιση, μεταφορές, νηματοποίηση, υφαντική, βαφική, πλεκτική, έτοιμο ένδυμα, εμπόριο κτλ). 

Προέλευση, και χαρακτηριστικά  βαμβακιού 
Αγγειόσπερμο, δικότυλο φυτό το βαμβάκι ανήκει στην τάξη των Μαλαχωδών και στην οικογένεια των Μαλαχοειδών. 
Ιθαγενές των τροπικών περιοχών της Αφρικής και της Ασίας είναι  γνωστό από τα πανάρχαια χρόνια και καλλιεργείται για τις ίνες του.
Σε ανασκαφές που έγιναν στην Ινδία βρέθηκαν υπολείμματα υφασμάτων από βαμβάκι που υπολογίζονται γύρω στο 3000 π.Χ. Στην Ελλάδα πρωτοήρθε από την Ασία κατά την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου γύρω στο 325 π.Χ. Η καλλιέργειά του στη συνέχεια εξαπλώθηκε στις άλλες  ευρωπαϊκές χώρες της Μεσογείου. Τα χρόνια εκείνα το βαμβάκι αναφερόταν ως δέντρο, 
γεγονός που αποδεικνύει ότι καλλιεργούσαν δενδροειδείς ποικιλίες βαμβακιού. Η 
καλλιέργεια του βαμβακιού στην Ελλάδα αναφέρεται από τον Παυσανία το 2 μ.Χ. αιώνα 
με την ονομασία ‘’βύσσος’’. Η καλλιέργεια του επεκτάθηκε σε μεγάλη κλίμακα γύρω 
στο 550 μ.Χ.
Η επιστημονική του ονομασία είναι γοσύπιο και οι βλαστοί του διακλαδώνονται 
φτάνοντας σε ύψος το 1,5 μέτρο αλλά και τα 6 μέτρα στις δενδροειδείς ποικιλίες. Έχει 
φύλλα με μακρύ μίσχο, μεγάλα και με έλασμα. Στη βάση του μίσχου βρίσκονται δύο 
μικρά παράφυλλα συνήθως οδοντωτά. Τα άνθη βγαίνουν από τις μασχάλες των φύλλων 
και είναι μεγάλα, μοναχικά και παράγονται από ανθοφόρους οφθαλμούς. 
Ο καρπός του είναι κάψα και έχει 8-10 σπόρια που περιβάλλονται από λευκές ίνες.

 Καλλιεργούμενα είδη 
Τα είδη που καλλιεργούνται σήμερα είναι τέσσερα:
 Αδρότριχο βαμβάκι ή Χνουδωτό βαμβάκι (Γοσσύπιον το αδρότριχον - Gossypium 
hirsutum) Το πιο κοινά καλλιεργούμενο δίνει πάνω από το 90% της παγκόσμιας 
παραγωγής. Είναι και το μοναδικό είδος που καλλιεργείται στην Ελλάδα. 
 Οι ίνες που παράγει φτάνουν τα 45 χιλιοστόμετρα μήκος και 
χαρακτηριστικό του είναι το χνούδι που περικλείει τα σπόρια του. Τα άνθη του είναι 
λευκά όταν ανοίξουν αλλά στην πορεία αλλάζουν χρώμα και γίνονται κόκκινα ή μοβ. 
Είναι βαμβάκι υψηλής ποιότητας με μεγάλη αντοχή, ελαστικότητα, πολύ καλή 
στιλπνότητα και ομοιομορφία.
 Ποώδες βαμβάκι (Γοσσύπιον το ποώδες - Gossypium herbaceum) Βρίσκεται 
αυτοφυές στο Πακιστάν στην Ινδία και σε ορισμένες περιοχές της Αφρικής. 
Παλαιότερα η καλλιέργεια του ήταν πολύ διαδεδομένη αλλά σήμερα οι καλλιέργειες 
του αντικαταστάθηκαν από το χνουδωτό βαμβάκι που είναι πολύ καλλίτερης 
ποιότητας. Στην Ελλάδα το καλλιεργούσαν μέχρι το 1950 στη Λιβαδειά όπου ήταν 
γνωστό με την ονομασία Δαδιώτικο και στις Σέρρες.
Βαρβαδεινό βαμβάκι (Γοσσύπιον το βαρβαδινόν - Gossypium barbadense) 
Πολυετή και ετήσια φυτά που τα περισσότερα είναι δενδροειδή και φτάνουν σε ύψος 
και τα 6 μέτρα. Η καταγωγή του είδους αυτού είναι η λατινική Αμερική και σήμερα 
καλλιεργείται στην Αφική και σε πολλές Ασιατικές χώρες.
 Οι ίνες του είναι οι μακρύτερες από όλα τα είδη και φτάνουν και τα 50 χιλιοστόμετρα είναι καλής ποιότητας , λεπτές και μαλακές.
 Δενδρώδες βαμβάκι (Γοσσύπιον το δενδρώδες - Gossypium arboreum). Βρίσκεται 
αυτοφυές στο Πακιστάν , τη Σρι Λάνκα και την Ινδία όπου θεωρείται ιερό φυτό γι 
αυτό βρίσκεται έξω από πολλούς ναούς. Οι ίνες του είναι πολύ κοντές και όχι τόσο 
καλής ποιότητας γι αυτό η καλλιέργεια του είναι πολύ περιορισμένη 
(el.wikipedia.org).
 Συγκομιδή-Εκκόκκιση
Η κάψα που  περιέχει το βαμβάκι, ωριμάζει σε δύο μήνες  μετά από τη σπορά του φυτού.
 Η συλλογή του γίνεται με ειδικές μηχανές αλλά παλαιότερα γινόταν κυρίως με το χέρι και ήταν δύσκολο προϊόν για τους αγρότες. Μετά τη συγκομιδή το βαμβάκι μεταφέρεται σε ειδικούς χώρους που λέγονται εκκοκκιστήρια. Εκεί γίνεται ο αποχωρισμός των ινών από το σπόρο. 
Ο χρόνος που γίνεται η εκκόκκιση είναι περίπου 3 μήνες μετά τη συλλογή. Τα περισσότερα εκκοκκιστήρια διαθέτουν μηχανισμούς που απομακρύνουν τα διάφορα ξένα σώματα όπως χώμα, φύλλα , σπόρους καθώς και την περιττή υγρασία. Μετά από τις διαδικασίες αυτές τα βαμβάκια, καθαρά πλέον, συσκευάζονται σε μεγάλες μπάλες ή τετράγωνες παλέτες, δένονται , καταγράφεται η ποιότητα και προωθούνται στο εμπόριο.

Νήματα βαμμένα σε τσιλέδες και κώνους

Κατά την καλλιέργεια και την επεξεργασία του βαμβακιού χρησιμοποιούνται πολλά  τοξικά χημικά και φυτοφάρμακα, που  τα τελευταία χρόνια γίνονται προσπάθειες να αντικατασταθούν(αρκετές φορές είναι καρκινογόνα).
 Για να ασπρίσει το βαμβάκι περισσότερο, χρησιμοποιείται  χλώριο σε μεγάλες ποσότητες ή άλλα τοξικά, τα χρώματα συχνά περιέχουν  βλαβερά βαρέα μέταλλα. 

Με την ευκολία που μας δίνει το youtube μπορούμε να δούμε κάποια από τα πρώτα στάδια επεξεργασίας του.

00017

http://www.youtube.com/watch?v=WcY-m4Y9-B8

Οι τομείς της κλωστοϋφαντουργίας και ένδυσης, παρά την κρίση του κλάδου τα τελευταία χρόνια, παραμένουν ένα ιδιαίτερα σημαντικό κομμάτι της  Ευρωπαϊκής και Ελληνικής οικονομίας και εξακολουθούν να παραμένουν στην πρώτη  τριάδα των κυρίαρχων Ελληνικών εξαγωγικών κλάδων. 

00026

http://www.youtube.com/watch?v=Ep57_P6s7Qs

Πολυεστέρας-βαμβάκι

Ο συνδυασμός του βαμβακιού και του πολυεστέρα έχει αποδειχθεί ιδανικός για την κατασκευή ρούχων που διαρκούν πολύ. Η δυνατότητα του βαμβακιού να αναπνέει σε συνδυασμό με την αντοχή και τη χρωματική ανθεκτικότητα του πολυεστέρα, κάνουν τα σύμμεικτα ρούχα να διατηρούν το σχήμα τους και το χρώμα τους για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. 

00035



http://www.youtube.com/watch?v=FL_xs3gLOiE

Συνοπτική παρουσίαση της εταιρίας που βλέπουμε στα βιντεάκια.
Η εταιρεία ιδρύθηκε από τους αδερφούς Χρήστο, Χαράλαμπο, Ηλία, Μιχάλη και Ιωάννη Δοντά το 1970 ξεκινώντας με μια μονάδα παραγωγής βαμβακονημάτων στα Φάρσαλα. Κατά την περίοδο που μεσολάβησε μέχρι σήμερα η εταιρία έχει αναπτυχθεί με  ταχείς ρυθμούς και σήμερα κατέχει τη θέση του μεγαλύτερου εγχώριου επενδυτή στον κλάδο της κλωστοϋφαντουργίας.
Η Εταιρία ασχολείται:
Με την εκκόκκιση σύσπορου βαμβακιού
Με την παραγωγή νημάτων

Με την βαφή νημάτων και εξευγενισμό αυτών
 Στα προϊόντα της περιλαμβάνονται εκκοκκισμένο βαμβάκι, νήματα βαμβακερά εκρού, πεννιέ-καρντέ, χρωματιστά, γκαζέ- μερσεριζέ, υποπροϊόντα εκκοκκίσεως και νηματοποιήσεως βάμβακος κ.α.
http://www.stiafilco.com/gr/company.asp
 Εικόνες και πηγές
en.wikipedia.org